Wyjaśniamy, co daje orzeczenie o niepełnosprawności osobie z dysfunkcją i innym z jej otoczenia?

Posiadanie niepełnosprawności oznacza sytuację, w której niewątpliwie dana osoba musi na co dzień zmagać się z różnymi trudnościami i ograniczeniami funkcjonowaniu. Istnieje lista uprawnień i wsparcia dla osób niepełnosprawnych, które mają na celu ograniczenie barier, z którymi się mierzysz i pomoc w Twoim codziennym funkcjonowaniu. Twoje orzeczenie zależnie od roli, którą pełnisz, uprawnia też inne osoby do skorzystania z systemu wsparcia społecznego.

W dzisiejszym artykule zajmiemy się odpowiedzią na pytania: komu i co daje orzeczenie o niepełnosprawności. Znajdziesz w nim szczegółowe informacje o tym, jakie przywileje w pracy ma osoba niepełnosprawna, jakie świadczenia finansowe może otrzymać i z jakich ulg podatkowych może skorzystać oraz na co możesz Ty i Twój pracodawca otrzymać dofinansowanie z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

Czym jest orzeczenie o niepełnosprawności?

Orzeczenie o niepełnosprawności formalnie potwierdza Twój status, jako osoby niepełnosprawnej. Dzięki niemu możesz ubiegać się o świadczenia finansowe lub korzystać z uprawnień pracowniczych.

Aby otrzymać dokument, powinieneś złożyć w swoim imieniu lub w imieniu Twojego dziecka wniosek w Powiatowym Zespole ds. Orzekania o Niepełnosprawności, gdzie Zespół Orzekający wyda decyzję o przyznaniu:

1. orzeczenia o niepełnosprawności dla dzieci do 16 roku życia,
2. orzeczenie o stopniu  niepełnosprawności dla osób powyżej 16 roku życia.

W prawodawstwie polskim spotkasz się z 3 stopniami niepełnosprawności: znacznym, umiarkowanym oraz lekkim. W zależności od przyznanego stopnia niepełnosprawności przysługują Ci niejednorodne uprawnienia i przywileje.

Co daje orzeczenie o niepełnosprawności osobie ze znacznym stopniem?

System zabezpieczenia społecznego ma najwięcej do zaoferowania osobom legitymizującym się znacznym stopniem na orzeczeniu. W takiej sytuacji możesz:

• Otrzymać dofinansowanie ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. W ramach programu: „Aktywny Samorząd” złóż wniosek o wsparcie finansowe obejmujące: sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne, turnus rehabilitacyjny, a także środki pomocnicze.
• Dostać dofinansowanie w zakresie pokonywania barier architektonicznych, technicznych i w porozumiewaniu się.
• Otrzymać zasiłek pielęgnacyjny.
• Skorzystać z ulgi podatkowej, czyli ulgi rehabilitacyjnej lub odliczyć wydatki na leki (pod warunkiem że przekraczają 100 zł miesięcznie).
• Uzyskać ulgi w komunikacji miejskiej, PKS i PKP.
• Być zwolniony z opłat abonamentu radiowo-telewizyjnego. Możliwa jest również ulga za usługi telekomunikacyjne (zależna od operatora).
• Ubiegać się o wydanie karty parkingowej. Warunkiem jest wyraźne do tego wskazanie na orzeczeniu.
• Skorzystać z ulgowych biletów na wejście do przykładowo: muzeum, teatru, i innych miejsc społeczno-kulturalnych.
• Mieć dostęp do asysty podczas podróży samolotem.

Co bardzo istotne, osoba posiadająca znaczny stopień niepełnosprawności ma szczególne uprawnienia w dostępie do opieki medycznej. Oznacza to, że może poza kolejnością zostać przyjęta u lekarza specjalisty. Placówka zdrowia ma obowiązek wyznaczyć termin wizyty w ciągu 7 dni.

Co się należy osobie niepełnosprawnej w stopniu umiarkowanym? Świadczenia pieniężne i dofinansowanie PFRON

Jeśli jesteś osobą z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, system wsparcia społecznego oferuje Ci sporo ulg i uprawnień. Możesz wnioskować również o różnego rodzaju dofinansowania.

• Jako osoba z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności możesz otrzymać zasiłek pielęgnacyjny, jednak tylko wtedy, gdy Twoja niepełnosprawność powstała przed ukończeniem 21 roku życia.
• Otrzymasz podobnie jak osoba ze znaczną niepełnosprawnością, dofinansowanie z PFRON na sprzęt rehabilitacyjny lub w zakresie pokonywania barier architektonicznych, technicznych i w komunikowaniu się.
• Możesz korzystać z ulg w komunikacji miejskiej, PKS i PKP oraz z ulg w miejscach kultury.
• Przysługuje Ci również ulga podatkowa (Ulga na cele rehabilitacyjne i na leki).
• Możesz posiadać kartę parkingową, jeżeli na orzeczeniu masz do tego wskazania.

Co zyska osoba z orzeczeniem o lekkim stopniu niepełnosprawności?

Twoje ograniczenia funkcjonalne związany z lekkim stopniem niepełnosprawności zazwyczaj nie wymagają dodatkowych ułatwień i nie wymuszają konieczności pomocy innych osób, abyś mógł samodzielnie funkcjonować. Jednak posiadając lekki stopień niepełnosprawności, możesz także skorzystać z wielu uprawnień.

• Możesz otrzymać dofinansowanie PFRON w zakresie zakupu sprzętu rehabilitacyjnego, pokonywania barier w komunikowaniu się, barier technicznych i architektonicznych.
• Dostępne są dla Ciebie ulgi w komunikacji miejskiej.
• Masz również prawo do ulgi rehabilitacyjnej i na leki w swoim rozliczeniu podatkowym.

Na jakie wsparcie może liczyć osoba starsza z orzeczeniem o niepełnosprawności?

Wraz z ukończeniem 75 lat dostaniesz automatycznie dodatek pielęgnacyjny do emerytury.

Senior może natomiast otrzymać orzeczenie o każdym stopniu niepełnosprawności. Dzięki temu możesz korzystać z wszystkich ulg przysługujących w przypadku danego stopnia niepełnosprawności. Z naszego doświadczenia wynika, że seniorzy najczęściej korzystają z pierwszeństwa w dostępie do opieki medycznej, ulg podatkowych, dodatku i zasiłku pielęgnacyjnego oraz wszelkich dofinansowań do sprzętu ortopedycznego.

Co daje orzeczenie o niepełnosprawności dziecku?

• Twoje dziecko, które posiada orzeczenie o niepełnosprawności (do 16 roku życia), otrzyma zasiłek pielęgnacyjny.
• Ma pierwszeństwo w dostępie do opieki medycznej, a także ma pierwszeństwo w dostaniu się do przedszkola publicznego lub konkretnej szkoły.
• Możesz w imieniu swojego dziecka wnioskować o dofinansowanie z PFRON na sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze, a także na turnus rehabilitacyjny oraz w zakresie pokonywania barier technicznych, w komunikowaniu się i architektonicznych.

Co orzeczenie daje opiekunowi osoby niepełnosprawnej?

Jako rodzic lub opiekun osoby niepełnosprawnej, która nie ukończyła 16 roku życia, masz prawo do ubiegania się o świadczenie pielęgnacyjne z tytułu sprawowania opieki. Jeśli Twoja sytuacja jest trudna, możesz ubiegać się o zasiłek celowy lub okresowy z opieki społecznej.

Jakie są uprawnienia pracodawcy osoby z orzeczeniem?

Jeśli jesteś pracodawcą zatrudniającym pracowników posiadających orzeczenie, możesz z tego tytułu otrzymać dofinansowanie na pokrycie kosztów związanych z:

1. zatrudnieniem — w postaci dofinansowania do wynagrodzeń PFRON,
2. wyposażeniem stanowiska pracownika z niepełnosprawnością,
3. przystosowaniem miejsca pracy do potrzeb niepełnosprawnych pracowników.

Z jakich uprawnień skorzysta pracownik z orzeczeniem o niepełnosprawności?

Pracownik, który posiada orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, ma prawo do dodatkowych uprawnień, które wynikają z prawa ujętego w Ustawie o Rehabilitacji Zawodowej i Społecznej oraz Zatrudnianiu. To z czego jednak Ty skorzystasz, zależy od stopnia niepełnosprawności, który został Ci przyznany.

Przywileje pracowników z lekkim stopniem niepełnosprawności

Jako osoba z orzeczeniem o lekkim stopniu niepełnosprawności nie możesz pracować dłużej niż 8 godzin w ciągu dnia oraz 40 godzin w ciągu tygodnia. Nie możesz również pozostawać w zatrudnieniu w godzinach nadliczbowych i w porze nocnej — od 21:00 do 7:00. Wyjątkiem jest praca przy pilnowaniu i ochronie lub gdy lekarz wyrazi zgodę na pracę zmianową i w godzinach nadliczbowych. Odbywa się to tylko i wyłącznie na Twój wniosek.

Podobnie jak inni pracownicy z niepełnosprawnością masz także prawo do dodatkowej przerwy w ciągu dnia pracy w wymiarze 15 minut. Jest ona wliczana do czasu pracy i nie wpływa na wysokość Twojej pensji.

Przywileje w pracy osób z umiarkowanym i znacznym stopniem niepełnosprawności

Przedkładając pracodawcy orzeczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności, zyskujesz pewność, że będzie on respektował Twoje uprawnienie do skróconego czasu pracy. Według Kodeksu Pracy nie możesz pracować więcej niż 7 godzin na dobę oraz 35 godzin w tygodniu. Ograniczenie dotyczy także realizacji przez Ciebie obowiązków w godzinach nadliczbowych i w porze nocnej. Ten wymóg może być jednak zniesiony, jeżeli zatrudnisz się w sektorze ochrony lub zawnioskujesz a lekarz medycyny pracy, wyrazi na to zgodę.

Pamiętaj, że zatrudnienie osoby z umiarkowanym i znacznym stopniem wiąże się prawem do dodatkowej przerwy oraz dodatkowego urlopu wypoczynkowego w wymiarze 10 dni roboczych w ciągu roku kalendarzowego. Możesz również skorzystać ze zwolnienia od obowiązku w pracy w celu odbycia specjalistycznych badań, zabiegów leczniczych czy rehabilitacji, nabycia przedmiotów ortopedycznych lub jego naprawy, a także odbycia turnusu rehabilitacyjnego. Co ważne, łączny wymiar Twojego dodatkowego urlopu i zwolnienia na turnus rehabilitacyjny nie może przekroczyć 21 dni w trakcie roku.

Czy wiesz, co daje orzeczenie o niepełnosprawności?

Osoba niepełnosprawna ma prawo do szeregu uprawnień i ulg. Mają one na celu wspieranie jej aktywności społecznej, w tym zawodowej oraz poprawę jakości życia. Zakres i wysokość pomocy zależna jest od stopnia niepełnosprawności oraz od roli osoby posiadającej ten dokument.

W ramach korzyści, które możesz odnieść, związanych z posiadaniem orzeczenia mieści się często pomoc finansowa w postaci dofinansowania ze środków PFRON, świadczeń pieniężnych oraz ulgi podatkowe. Zapewne nie mniej ważne będą dla Ciebie przywileje w pracy i pierwszeństwo w dostępie do opieki medycznej.