Ulga rehabilitacyjna. Jak skutecznie rozliczyć się w PIT?

Stoisz przed wyzwaniem złożenia rocznego zeznania PIT? Jesteś osobą niepełnosprawną i chcesz dowiedzieć się jak zrobić to najkorzystniej dla siebie? Dobrze trafiłeś.

Z naszego artykułu dowiesz się wszystkiego, co niesie za sobą ulga rehabilitacyjna. To kompendium wiedzy na jej temat i zbiór wszystkich informacji, co i jak możesz odliczyć od podatku.

Co to jest ulga rehabilitacyjna?

Ulga rehabilitacyjna to możliwość odliczenia od opłaconego podatku poniesionych kosztów na cele rehabilitacyjne oraz związane z ułatwieniem codziennego funkcjonowania. Skorzystasz z tego prawa, składając roczne zeznanie PIT, gdy posiadasz status osoby niepełnosprawnej.

Komu przysługuje ulga rehabilitacyjna?

Ulga rehabilitacyjna przysługuje ci wówczas, gdy dysponujesz dokumentem, potwierdzającym twój status osoby niepełnosprawnej. Jest to:

• orzeczenie o stopniu niepełnosprawności wydane przez  Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności,
• orzeczenie o niepełnosprawności w przypadku dzieci do 16 roku życia,
• decyzja o przyznaniu renty z tytułu częściowej lub całkowitej niezdolności do pracy, wydana przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych,
• decyzja o przyznaniu renty socjalnej lub szkoleniowej,
• orzeczenie o grupie inwalidzkiej wydane na stałe przed 1998 roku.

Kto może odliczyć wydatki w ramach ulgi rehabilitacyjnej?

Prawo do odliczenia ma podatnik z niepełnosprawnością. Ulga rehabilitacyjna przysługuje ci również, gdy posiadasz na utrzymaniu osobę niepełnosprawną. Dotyczy to dzieci własnych lub przyjętych na wychowanie, współmałżonków, rodziców, rodzeństwo, teściów, ojczyma, macochy oraz zięciów.

Pamiętaj, że ich dochód nie może przekroczyć dwunastokrotności wysokości renty socjalnej w ciągu roku kalendarzowego. Informacje na temat aktualnej kwoty świadczenia znajdziesz w ZUS.

Warto dodać, że do tych dochodów nie wlicza się:

• zasiłku pielęgnacyjnego,
• świadczenia uzupełniającego,
• alimentów na dzieci,
• dodatkowego rocznego świadczenia dla emerytów i rencistów,
• dodatku energetycznego,
• dodatku osłonowego,
• dodatku węglowego.

Jakie są warunki korzystania z ulgi rehabilitacyjnej?

Kiedy będziesz korzystać z ulgi rehabilitacyjnej, musisz:

1. Uzyskiwać dochody opodatkowane według skali podatkowej lub ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.
2. Pokrywać koszty, które kwalifikują się jako wydatki na cele rehabilitacyjne lub ułatwiające codzienne czynności i nie zostały one  finansowane z innych źródeł, takich jak:
   – Zakładowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (ZFRON),
   – Zakładowego Funduszu Aktywności (ZFA),
   – Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON),
   – Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ),
   – Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych (ZFŚS),
   – ani nie zostały zwrócone w żaden sposób.

Jeżeli otrzymałeś częściowe dofinansowanie na wspomniane wydatki, odliczyć od podatku możesz tylko tę kwotę, którą opłaciłeś we własnym zakresie.

Jaka jest wysokość ulgi w 2023 roku?

Wysokość ulgi rehabilitacyjnej zależna jest od tego, ile podatku opłaciłeś w danym roku kalendarzowym. Aby skorzystać z uprawnienia, musisz więc uzyskiwać odpowiedni dochód, od którego odprowadzasz podatek. W przeciwnym razie nie będziesz mógł go wykorzystać.

Poniesione koszty możesz odliczyć w ramach wydatków limitowanych do kwoty 2280 zł, np. korzystanie z samochodu, oraz wydatków nielimitowanych w pełnej wysokości, np. zakup sprzętu rehabilitacyjnego.

Ulga rehabilitacyjna – co można odliczyć od podatku?

Jak już zostało powiedziane, koszty na cele rehabilitacyjne lub ułatwiające codzienne czynności w ramach ulgi podatkowej dzielą się na: wydatki limitowane i nielimitowane.

Do wydatków limitowanych zaliczysz:

• koszty związane z opłaceniem przewodników osób niewidomych zaliczonych do I lub II grupy inwalidzkiej oraz osób z niepełnosprawnością ruchową zaliczonych do I grupy inwalidzkiej,
• utrzymanie psa asystującego,
• korzystanie z samochodu osobowego,
• koszt leków,
• zakup pieluchomajtek, pieluch anatomicznych, chłonnych majtek, podkładów,  wkładów anatomicznych.

Do wydatków nielimitowanych zaliczysz:

• adaptację i przystosowanie mieszkań oraz budynków mieszkalnych zgodnie z potrzebami wynikającymi z twojej niepełnosprawności,
• przystosowanie auta i pojazdów mechanicznych zgodnie do potrzeb wynikających z twojej niepełnosprawności,
• zakup, wynajem oraz naprawę wyrobów medycznych,
• zakup sprzętu rehabilitacyjnego,
• zakup urządzeń i narzędzi technicznych potrzebnych w procesie rehabilitacji lub ułatwiających wykonywanie codziennych czynności – uwaga ulga nie obejmuje w tym przypadku sprzętu gospodarstwa domowego (chyba że jest to sprzęt odpowiednio dostosowany do potrzeb wynikających z twojej niepełnosprawności np. pralka czy waga kuchenna z funkcją mowy),
• zakup wydawnictw, pomocy i materiałów szkoleniowych,
• opłatę za pobyt na turnusie rehabilitacyjnym,
• opłatę za pobyt w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego lub w zakładzie rehabilitacji leczniczej wraz z opiekunem,
• opłatę za prywatną rehabilitację,
• opłatę za usługi opiekuńcze czy pielęgniarskie,
• opłatę za usługi tłumacza języka migowego,
• opłatę za niezbędny transport np. karetką pogotowia.

Ulga rehabilitacyjna na leki. Kiedy można odliczyć leki od podatku?

Korzystając z ulgi rehabilitacyjnej, możesz również odliczyć koszty związane z zakupem lekarstw. Zalicza się je do wydatków limitowanych, choć sposób ich rozliczania jest specyficzny.

W przypadku leków odliczysz kwotę, która jest nadwyżką 100 zł w danym miesiącu.

Przykład
W styczniu zostawiasz w aptece 160 zł, więc odliczasz 60 zł. W lutym płacisz 80 zł, to nie odliczysz żadnej kwoty.

Korzystając z ulgi rehabilitacyjnej na leki, musisz mieć wskazania od lekarza specjalisty o konieczności ich przyjmowania. Najlepiej, gdy posiadasz na nie receptę. Lekarstwa, które obejmuje ulga rehabilitacyjna, są określone przez prawo farmaceutyczne.

Łóżko rehabilitacyjne, a ulga rehabilitacyjna. Jaki sprzęt można odliczyć od podatku?

Sprzęt rehabilitacyjny, jaki obejmuje ulga, jest ściśle określony. Musi to być sprzęt, który ma z założenia pomagać ci, jako osobie niepełnosprawnej. Nie mogą być to urządzenia czy pomoce, które ułatwiają codzienne życie wszystkim ludziom.

Przykład
Ulga rehabilitacyjna nie obejmuje zwykłych poduszek czy materacy. Obejmuje łóżko rehabilitacyjne, materace przeciwodleżynowe, które są stworzone z myślą o osobach mających trudności ruchowe. Odliczysz również zakup aparatu słuchowego lub białej laski. Są to także różnorodne narzędzia technologiczne i pomoce, które mają na celu kompensacje posiadanej dysfunkcji. Przykładem może być mówiący ciśnieniomierz lub termometr.

Ulga rehabilitacyjna, a korzystanie z opieki przez osobę niepełnosprawną

Korzystając z usług opiekunki lub pielęgniarki możesz odliczyć ich koszt od podatku. Warunkiem jest, że te usługi opłacasz samodzielnie i nie otrzymujesz za nie zwrotu. Jeżeli płacisz za nie tylko częściowo, to ulga rehabilitacyjna obejmuje tylko tę kwotę, którą opłacasz z własnej kieszeni.

Opłata za sanatorium, a ulga rehabilitacyjna

Kiedy byłeś w sanatorium i uiściłeś opłatę za pobyt samodzielnie, możesz ten koszt odliczyć od podatku. Warunkiem jest, że nie otrzymałeś dofinansowania na ten cel z innych źródeł. Kiedy pomoc finansowa pokryła tylko część opłaty, ulga rehabilitacyjna obejmuje tylko twoją część.

Ulga rehabilitacyjna na samochód. Ile i kiedy można odliczyć?

Kiedy jesteś właścicielem lub współwłaścicielem samochodu, możesz koszty jego użytkowania odliczyć od podatku. Są to wydatki limitowane, więc odliczyć możesz maksymalnie kwotę 2280 zł.

Ulga rehabilitacyjna w tym zakresie obejmie cię, jeżeli masz na utrzymaniu osobę niepełnosprawną lub dziecko niepełnosprawne do 16 roku życia. Nie ma wymogu, że musisz mieć prawo jazdy. Jako osoba niepełnosprawna możesz korzystać z auta jako pasażer.

Ulga rehabilitacyjna na dziecko, co można odliczyć?

Będąc rodzicem dziecka niepełnosprawnego, możesz odliczyć od podatku koszty związane z jego pobytem na kolonii czy obozie. Odliczyć także możesz wydatki związane z transportem dziecka na kolonie.

Ulga rehabilitacyjna, a dokumenty. Jak dokumentować prawo do ulgi?

Korzystając z odliczeń podatkowych w ramach ulgi rehabilitacyjnej, musisz dysponować dokumentem, który potwierdzi zakup danej usługi czy produktu. Dokument taki powinien zawierać:

• dane kupującego i sprzedającego,
• rodzaj transakcji,
• kwotę zapłaty.

Może być to przykładowo faktura, rachunek, potwierdzenie przelewu lub dowód wpłaty na poczcie.

Warto dodać, że miejsce, w jakim dokonasz zakupu, nie ma znaczenia. Może być to w kraju lub za granicą. Aby przeliczyć inną walutę na złotówki, zastosuj średni kurs NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego datę, w którym kupiłeś dany sprzęt.

Nie musisz dostarczyć dokumentacji w przypadku:

• korzystania z usług przewodnika,
• utrzymania psa asystującego,
• korzystania z samochodu.

Jednakże w przypadku ewentualnej kontroli musisz wskazać z imienia i nazwiska przewodnika lub okazać certyfikat psa asystującego.

Jak skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej?

Korzystając z ulgi, składasz zeznanie roczne na formularzu. Jego rodzaj określa rodzaj uzyskiwanych przez ciebie dochodów:

• PIT-37, gdy uzyskujesz przychody opodatkowane według skali podatkowej za pośrednictwem płatnika, na przykład z umowy o pracę lub emerytury,
• PIT-36, gdy uzyskujesz przychody opodatkowane według skali podatkowej, ale nie poprzez płatnika, lecz z działalności gospodarczej, najmu, podnajmu, dzierżawy lub innego źródła bez pośrednictwa płatnika,
• PIP-28, gdy uzyskasz przychody opodatkowane w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, np. z działalności gospodarczej, najmu, podnajmu lub dzierżawy,
• dodatkowo musisz dołączyć PIT/O, który zawiera informacje o dokonanych odliczeniach.

Podsumowanie

Jako osoba niepełnosprawna masz prawo do ulgi rehabilitacyjnej. Umożliwia ona odliczenia podatkowe w zeznaniu rocznym PIT. Związane są z kosztami rehabilitacji lub ułatwień w codziennym funkcjonowaniu. Ulga obejmuje zarówno wydatki limitowane (do 2280 zł), np. na korzystanie z samochodu, jak i nielimitowane, takie jak zakup sprzętu rehabilitacyjnego, pobyt w sanatorium czy usługi opiekuńcze. Nielimitowane wydatki możesz odliczyć w pełnej kwocie.

Warto zaznaczyć, że sprzęt rehabilitacyjny dedykowany jest osobom z konkretną dysfunkcją. Do odliczenia potrzebujesz dokumenty potwierdzające wydatki, z wyjątkiem wydatków limitowanych, gdzie wystarczy podanie informacji o przewodniku lub okazanie certyfikatu psa asystującego w razie kontroli.